Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp may TPHCM.pdf

4
KẾT LUẬN CHƯƠNG I 24
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP MAY TPHCM 25
2.1. Tình hình hoạt động của ngành may TPHCM trong thời gian vừa qua 25
2.1.1 Tổng quan ngành may TPHCM 25
2.1.2 Giá trò sản xuất ngành may TPHCM 27
2.1.3 Sản phẩm chủ yếu của ngành may TPHCM 28
2.1.4 Kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp TPHCM 29
2.1.5 Thò trường xuất khẩu 30
2.1.6 Hình thức xuất khẩu 32
2.2 Thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp may TPHCM 34
2.2.1 Thực trạng các yếu tố nguồn lực cấu thành năng lực cạnh tranh của doanh
nghiệp 34
2.2.1.1 Yếu tố nguồn nhân lực 34
2.2.1.2 Yếu tố vốn 37
2.2.1.3 Yếu tố trình độ công nghệ và máy móc thiết bò 39
2.2.1.4 Yếu tố nguồn nguyên phụ liệu đầu vào 40
2.2.1.5 Công tác thiết kế sản phẩm may 42
2.2.2 Hiệu quả sản xuất hàng may 44
2.2.2.1 Hiệu quả sử dụng năng lượng trong sản xuất 44
2.2.2.2 Giá thành sản phẩm 44
2.2.3 Thực trạng chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp 46
2.2.3.1 Chiến lược sản phẩm 46
2.2.3.2 Chiến lược phân phối 47
2.2.3.3 Chiến lược xúc tiến thương mại và hoạt động marketing 48
2.2.4 Thực trạng về thương hiệu hàng may mặc 49

5
2.2.5 Các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các doanh
nghiệp may TPHCM 51
2.2.5.1 Yếu tố biến động từ thò trường dệt may thế giới 51
2.2.5.2 Yếu tố biến động từ thò trường dệt may trong nước 52
2.2.6 Yếu tố tiến bộ khoa học kỹ thuật 53
2.2.7 Yếu tố đối thủ cạnh tranh 54
2.2.7.1 Đối thủ cạnh tranh nước ngoài 54
2.2.7.2 Đối thủ cạnh tranh trong nước 56
2.3 Đánh giá năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp may TPHCM 57
KẾT LUẬN CHƯƠNG II 60
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CHO CÁC
DOANH NGHIỆP MAY TPHCM 62
3.1 Đònh hướng phát triển ngành dệt may Việt Nam đến năm 2020 62
3.1.1 Quan điểm phát triển ngành dệt may Việt Nam đến năm 2020 62
3.1.2 Mục tiêu phát triển ngành dệt may Việt Nam đến năm 2020 62
3.2 Cơ sở đề xuất đònh hướng ngành may TPHCM đến năm 2020 64
3.2.1 Quan điểm đề xuất đònh hướng ngành may TPHCM 64
3.2.2 Đề xuất đònh hướng ngành may TPHCM 64
3.3 Cơ sở xây dựng giải pháp 65
3.4 Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp may TPHCM .66
3.4.1 Giải pháp về các yếu tố nguồn lực 66
3.4.1.1 Giải pháp phát triển nguồn nhân lực 66
3.4.1.2 Giải pháp về vốn 68
3.4.1.3 Giải pháp về đổi mới máy móc thiết bò 69
3.4.1.4 Giải pháp về nguyên phụ liệu đầu vào 69
3.4.1.5 Giải pháp cải tiến công tác thiết kế sản phẩm 71

6
3.4.2 Giải pháp sử dụng năng lượng trong sản xuất và tiết kiệm chi phí 72
3.4.3 Giải pháp về chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp 73
3.4.3.1 Giải pháp về chiến lược sản phẩm 73
3.4.3.1.1 Đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu 73
3.4.3.1.2 Nâng cao chất lượng sản phẩm 74
3.4.3.2 Giải pháp về nghiên cứu và phát triển thò trường 75
3.4.3.3 Giải pháp về chiến lược phân phối 76
3.4.3.4 Giải pháp về xúc tiến thương mại và hoạt động marketing 77
3.4.4 Giải pháp về thương hiệu hàng may mặc 79
3.4.5 Giải pháp về khoa học công nghệ 80
3.4.6 Phát huy vai trò của Hội dệt may thêu đan TPHCM 81
3.4.7 Một số kiến nghò đối vai trò hỗ trợ của nhà nước và chính quyền TPHCM 82
KẾT LUẬN CHƯƠNG III 82
KẾT LUẬN CHUNG 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC




Í MI


NH –Nă

7
LỜI NÓI ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
TPHCM là một cực phát triển của nền kinh tế cả nước nằm trong vùng kinh tế
trọng điểm phía nam và có rất nhiều lợi thế sẵn có như nguồn lao động dồi dào,
cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã hội, dân trí… hơn các đòa phương khác.
Tại TPHCM, ngành dệt may vẫn đứng đầu, thu về hơn 4 tỷ USD xuất khẩu năm
2008 chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn thành phố. Tương lai
phát triển ngành công nghiệp dệt may TPHCM không chỉ là ngành công nghiệp
chủ lực của thành phố mà sẽ trở thành trung tâm giao thương, kinh doanh dệt may
và thời trang của cả nước, trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, bước sang
năm 2009, dệt may TPHCM sẽ phải đối mặt với các áp lực cạnh tranh quốc tế
gay gắt như các thò trường lớn tăng cường áp dụng các tiêu chuẩn cho nhập khẩu
hàng dệt may, sự xuất hiện ngày càng nhiều các đối thủ cạnh tranh lớn có lợi thế
hơn mình, áp lực giảm giá hàng dệt may trên thò trường Mỹ, Trung Quốc được bãi
bỏ hạn ngạch xuất khẩu vào EU… Để giúp các doanh nghiệp dệt may TPHCM,
nhất là các doanh nghiệp may mặc có thể vững vàng xuất khẩu vào các thò trường
quốc tế thì một trong những điều kiện quan trọng là phải nâng cao được năng lực
cạnh tranh cho các doanh nghiệp đó. Xuất phát từ lý do đó, tác giả đã mạnh dạn
chọn đề tài: “Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp may
TPHCM”
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về cạnh tranh
- Phân tích và đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp may
TPHCM
- Đề xuất giải pháp, kiến nghò nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh
nghiệp may TPHCM

8
3. ĐỐI TƯNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đề tài nghiên cứu hoạt động xuất khẩu hàng may mặc của các doanh nghiệp
TPHCM trong giai đoạn 2003-2008. Đề tài không đi sâu vào chuyên môn mà
phân tích một cách tổng quát để đưa ra những giải pháp nâng cao năng lực cạnh
tranh cho các doanh nghiệp may TPHCM.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Luận văn sử dụng phương pháp tổng hợp, so sánh, phân tích, suy luận từ cơ sở lý
luận cạnh tranh kết hợp với các thông tin và số liệu thu thập được về thực trạng
năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp may TPHCM, phương pháp khảo sát, điều
tra dựa trên kết quả phỏng vấn 50 doanh nghiệp.
5. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN
Luận văn đã đưa ra những kiến nghò, giải pháp thực hiện cụ thể, giúp các doanh
nghiệp TPHCM có thể nâng cao năng lực cạnh tranh để hội nhập kinh tế quốc tế.
Từ đó, tăng khả năng xuất khẩu hàng may mặc vào các thò trường quốc tế.
6. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN
Chương 1: Cơ sở lý luận về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của các doanh
nghiệp may TPHCM
Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp may
TPHCM






9
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH
VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH
1.1 Cơ sở lý luận về cạnh tranh
1.1.1 Cạnh tranh
Cạnh tranh là một trong những đặc trưng cơ bản của nền kinh tế thò trường. Hoạt
động của nó không bò giới hạn bởi không gian và thời gian. Cạnh tranh là động
lực phát triển của nền kinh tế. Cạnh tranh là sự đối đầu giữa các doanh nghiệp,
các ngành, các quốc gia cùng sản xuất một loại hàng hóa, dòch vụ trên cùng một
thò trường để giành được nhiều khách hàng, nhằm tạo ra những điều kiện có lợi
nhất trong việc sản xuất, tiêu thụ hàng hóa dòch vụ với lợi nhuận cao nhất. Do
vậy cạnh tranh từ rất lâu đã được coi là động lực của sự tăng trưởng và phát triển.
Như P.A. Samueson từng nói: “cạnh tranh đó là sự kình đòch giữa các doanh
nghiệp để giành khách hàng hoặc thò trường”
Cạnh tranh có tác dụng thúc đẩy quá trình sản xuất phát triển. Thông qua cạnh
tranh, sẽ kích thích các doanh nghiệp nghiên cứu và ứng dụng khoa học kỹ thuật,
công nghệ mới vào sản xuất để tạo ra được những sản phẩm tốt hơn, giá cả rẻ
hơn, dòch vụ tốt hơn. Để không bò đào thải, buộc các doanh nghiệp phải luôn đổi
mới, nâng cao sự sáng tạo trong hoạt động kinh doanh của mình.
Bên cạnh những mặt tích cực, cạnh tranh cũng có những mặt tiêu cực. Đó là sự
cạnh tranh không bình đẳng, tình trạng cá lớn nuốt cá bé, thiệt hại quyền lợi của
người tiêu dùng. Cạnh tranh không lành mạnh sẽ dẫn đến khủng hoảng thừa, thất
nghiệp. Vì vậy, chấp nhận cạnh tranh như là sự tất yếu của nền kinh tế thò trường,
các doanh nghiệp phải tìm mọi cách khai thác lợi thế riêng của mình để từ đó
phát triển năng lực cạnh tranh để tồn tại và phát triển.



10
1.1.2 Thò trường cạnh tranh
Thò trường xuất hiện đồng thời với sự ra đời và phát triển của nền sản xuất hàng
hóa và hình thành trong lónh vực lưu thông. Khái niệm thò trường phản ánh các
mối quan hệ kinh tế trong quá trình sản xuất và trao đổi hàng hóa như quan hệ
giữa người bán với người mua, giữa người bán với nhau và giữa những người mua
với nhau.
Paul A.Samuelson đònh nghóa thò trường là một quá trình trong đó người mua và
người bán cùng một thứ hàng hóa tác động qua lại lẫn nhau để xác đònh giá cả và
số lượng. Trong khi đó, R.S.Pindyck lại coi thò trường là một tập hợp những người
mua, người bán tương tác lẫn nhau dẫn tới khả năng trao đổi. Nhưng dù trình bày
khái niệm thò trường thế nào thì thò trường cũng chính là mối quan hệ giữa tổng số
cung và tổng số cầu với cơ cấu cung cầu về một loại hàng hóa dòch vụ nào đó.
Thường đã nói đến thò trường là nói đến cạnh tranh, nhưng theo R.S.Pindyck
không phải là không có thò trường không cạnh tranh, mặc dù số lượng các nhà sản
xuất tham gia rất đông nhưng các nhà sản xuất đơn lẻ có thể tác động đến giá cả
thò trường. Trong nền kinh tế thò trường thì cạnh tranh chính là thuộc tính bản chất
của kinh tế thò trường. Có thể nói cạnh tranh là yêu cầu có tính quy luật của nền
kinh tế thò trường. đâu có thò trường, ở đó cần có cạnh tranh, chỉ có cạnh tranh
mới làm cho thò trường trở nên năng động, nhạy bén và hiệu quả hơn.
1.1.3 Năng lực cạnh tranh và nâng cao năng lực cạnh tranh
Năng lực cạnh tranh được hiểu là khả năng nội tại hiện có của doanh nghiệp,
công ty hoặc một ngành sản xuất nào đó được biểu hiện trên hai mặt: lợi thế và
yếu thế về các nguồn lực và tồn tại dưới hai dạng hiện thực và tiềm ẩn với các
đối thủ cạnh tranh trên doanh trường. Nói một cách cụ thể, năng lực cạnh tranh là
khả năng tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao, giá thành thấp dựa vào những
lợi thế trong việc sử dụng và huy động các nguồn lực của doanh nghiệp, công ty

11
hoặc của ngành để có thể vượt qua các đối thủ cạnh tranh đang cạnh tranh với
mình.
Trong quá trình cạnh tranh, các đối thủ luôn luôn phải giành giật để đạt được vò
trí hàng đầu. Vì vậy, để thắng lợi trên đấu trường cạnh tranh, đòi hỏi các doanh
nghiệp phải hết sức quan tâm tới việc nâng cao năng lực cạnh tranh, bằng cách
luôn tìm kiếm các giải pháp trong công tác tổ chức, khai thác, quản lý các nguồn
lực nhằm tạo ra những sản phẩm mới có chất lượng ngày càng cao, giá bán hợp
lý, có sức thuyết phục mạnh hơn, phù hợp với sở thích và thò hiếu của khách
hàng.
Trong thời đại bùng nổ của những tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ, các
sản phẩm và dòch vụ không ngừng được cải tiến, đổi mới làm cho tình hình cạnh
tranh càng thêm gay gắt. Vì vậy, nâng cao năng lực cạnh tranh đối với các nhà
quản lý sản xuất kinh doanh phải được xem như yếu tố sống còn. Để làm được
điều đó, đòi hỏi các doanh nghiệp, công ty, các ngành sản xuất phải phát huy khả
năng sáng tạo, khai thác đầy đủ chất xám của đội ngũ cán bộ khoa học-kỹ thuật
và quản lý kinh tế, nhằm tạo cho đơn vò mình, ngành của mình những ưu thế vượt
trội trong cạnh tranh so với đối thủ trên các mặt chất lượng sản phẩm, kiểu dáng
sản phẩm, chất lượng thương hiệu, giá cả cũng như sự chủ động về nguồn cung
cấp nguyên phụ liệu.
Tóm lại, sự thành công trên đấu trường cạnh tranh của doanh nghiệp, công ty
hoặc một ngành nào đó, là kết quả của một quá trình thực hiện đúng đắn các giải
pháp khai thác triệt để các lợi thế cạnh tranh, chọn lựa hợp lý các chiến lược và
đề ra các sách lược nâng cao năng lực cạnh tranh chính xác phù hợp trong từng
giai đoạn phát triển cụ thể.


12
1.1.4 Các yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là điều kiện
tiên quyết quyết đònh sự tồn tại của doanh nghiệp trên thò trường. Muốn có được
năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp phải qua một quá trình xây dựng bộ máy tổ
chức, lãnh đạo, xây dựng các chiến lược sản xuất, kinh doanh, tạo dựng môi
trường bên trong và bên ngoài tốt để làm cơ sở vững chắc cho hoạt động của
mình. Doanh nghiệp là một tế bào kinh tế xã hội, tồn tại và hoạt động trong môi
trường có hàng loạt các yếu tố tác động, ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của
doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần thấy rõ ảnh hưởng của các yếu tố này để có các
biện pháp tích cực nhằm hạn chế hoặc loại trừ những ảnh hưởng tiêu cực để tạo
dựng năng lực cạnh tranh của mình ngày một cao hơn.
Các yếu tố tác động tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp có thể chia làm hai
nhóm:
- Nhóm các yếu tố bên trong, bao gồm:
+ Các yếu tố về nguồn lực (nguồn nhân lực, vốn, trình độ công nghệ và máy móc
thiết bò, nguyên phụ liệu đầu vào…)
+ Hiệu quả sử dụng năng lượng trong sản xuất, giá thành sản phẩm
+ Việc đề ra và thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh
+ Ý thức về xây dựng thương hiệu
- Nhóm các yếu tố bên ngoài: bao gồm
+ Các yếu tố phát sinh từ các môi trường kinh tế, chính trò, xã hội trong và ngoài
nước.
+ Tiến bộ khoa học kỹ thuật
+ Đối thủ cạnh tranh trong và ngoài nước.
+ Các chính sách và biện pháp kinh tế vó mô.

13
Như vậy, để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp rất cần sự nỗ lực của
bản thân doanh nghiệp và nhất là các chính sách của nhà nước tạo điều kiện
thuận lợi cho các doanh nghiệp. Dưới đây xin được đề cập tới các tiêu chí chủ
yếu đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
1.1.5 Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh
Có rất nhiều tiêu chí xác đònh năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, và không
hoàn toàn nhất trí với nhau. M.J Baker và S.J.Hart trong tác phẩm “marketing
and competitive success” đã đưa ra bốn tiêu chí xác đònh là tỷ suất lợi nhuận, thò
phần, tăng trưởng xuất khẩu và quy mô. M.J Baker và S.J.Hart cũng cho rằng tiêu
chí đơn giản nhất là mức độ đạt được mục tiêu của công ty, từ các chỉ số đo lường
tài chính đến chỉ tiêu hàm lượng kỹ thuật sáng tạo. Peter và Waterman đã sử
dụng bảy tiêu chí để xác đònh, ba tiêu chí trong số đó đo lường mức độ tăng
trưởng và tài sản dài hạn được tạo dựng trong 20 năm, ba tiêu chí khác đo lường
khả năng hoàn vốn và tiêu thụ. Theo Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) đưa ra tám
tiêu chí: mức độ mở cửa nền kinh tế, vai trò của chính phủ, tài chính, kết cấu hạ
tầng, công nghệ, quản lý của doanh nghiệp, lao động, thể chế trong khi một số
nhà kinh tế đánh giá năng lực cạnh tranh dựa trên chỉ số cạnh tranh tăng trưởng
(trình độ công nghệ, tài chính, hội nhập quốc tế) và chỉ số cạnh tranh hiện hành
(chỉ số đánh giá chiến lược và hoạt động của doanh nghiệp, chỉ số đánh giá môi
trường kinh doanh).
Theo tác giả, để đánh giá năng lực cạnh tranh của ngành may Việt Nam và
TPHCM, tác giả đề xuất tiêu chí dựa trên các nhân tố cơ bản ảnh hưởng đến năng
lực cạnh tranh của doanh nghiệp là:
- Ý thức cạnh tranh của doanh nghiệp: vì khi các doanh nghiệp ý thức được vấn
đề cạnh tranh, cảm nhận được các nguy cơ đe dọa thì doanh nghiệp muốn tồn tại

Xem chi tiết: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp may TPHCM.pdf